Ticari kredilerde tıkanan kanallar açılıyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), daha önce ticari kredileri kısıtlamak amacıyla aldığı önlemleri gevşetmek için bir adım daha attı.
Dünya Gazetesi’nde yer alan habere göre, BDDK son
düzenlemeyle eksik belge ya da bağımsız denetim beyanı ile ilgili
usulsüzlükleri gideren şirketlerin kredi kısıtlaması kaldırılacak. Ayrıca döviz
pozisyonundan dolayı kredi alamayan şirketler, yabancı para pozisyonunu limitin
altına düşürmeyi taahhüt ederse kredi kullanabilecek. Konuyla ilgili
görüşlerine başvurduğumuz bankacılık kaynakları kararın ticari kredilere
ulaşamayan işletmeler açısından olumlu olduğunu ancak kredi maliyetlerinin de
aynı oranda arttığına dikkat çekiyor.
Kaynaklar ayrıca kararın son dönemde düşüşe geçen ticari
kredilerde büyüme hızını artırıcı bir etki yapmasını bekliyor. BDDK’nın
işletmelerin finansa erişimini kolaylaştırmak adına hayata geçirdiği
düzenlemeler iş dünyasında olumlu karşılansa da pratikteki yansımaları merakla
bekleniyor. Uzun zamandır ‘kredi muslukları’nın kapatıldığından yakınan reel
sektör temsilcileri, yeni düzenlemeyle ek maliyetlere rağmen krediye erişimde
rahatlama getireceğini düşünüyor.
Şeref Fayat: Kredi maliyetleri artsa da ulaşabilmek
önemli
Hem kredi kullanıcılar hem de bankalar açısından çok
zorlu bir süreç yaşandığını söyleyen TOBB Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sektör
Meclis Başkanı Şeref Fayat, “Şimdi yavaş yavaş alınan kararlarla sadeleşme,
daha rasyonelleşmeye gidiliyor.
BDDK’nın son kararı da aslında kredi maliyetlerini
arttırmakla birlikte krediye ulaşmakta net maliyetlerini yapabilen, en azından
maliyet yapmayı görebilen bankalar tarafından kredi kanalları biraz daha
açılacaktır. Bu kredi kanallarının açılmasına bir vesile olacak” dedi. Birçok
firmanın döviz borçları sebebiyle tuttukları döviz sebebiyle kredi yasaklarına
maruz kaldığını hatırlatan Fayat, şöyle devam etti: “Nakit sorunu vardı.
Özellikle yüzde 80-90 ithalata dayalı ihracat yapan
sektörlerde bilançoları tutmadığı için krediye ulaşım imkansızdı. Piyasa geneline
baktığımız zaman Türkiye’nin aşağı yukarı yüzde 50’si ithalata dayalı bir
ihracat modeli. Bundan sonrası için sadeleşme adına hem BDDK, hem de Merkez
Bankası’nın hızlı adımlar atarak kredi kararlarının açılmasına destek olmasını
bekliyoruz.”
Ramazan Kaya: Düzenlemelerin ayağı yere basmalı
Düzenleme yeni olduğu için sahada uygulanmasını görmek
gerektiğini söyleyen Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Ramazan
Kaya, “Uzun zamandır kredi muslukları kapalı olduğu için nakit akışında ciddi
sorunlar var. İşletmeler, nakite ulaşamadığı için ödemelerinde ciddi problemler
yaşıyor.
Hem kamuda hem de özel bankalarda maliyet ciddi bir
şekilde arttı. Bugün kamu bankalarında 35-40’lardan kredi alırken özel
bankalarda 55’ten aşağı değil. Bunun yanında çok ciddi karsızlıklar var. Bu
faiz oranlarıyla iş yapıp para kazanıp oranları ödemek kolay değil” dedi. Şu
anki ana sorunları talepsizlik, karsızlık ve finansal sıkıntı olarak sıralayan
Kaya, “Son faiz artışlarıyla kur enflasyonun ciddi altında kaldı. 25-30 yıldır
hiç yaşamadığımız bir durumla karşı karşıyayız. Bu günlerin bir geçiş dönemi
olduğunu düşünmek istiyoruz” vurgusu yaptı.
Kredi maliyetlerinin yüksekliğine dikkat çeken Kaya,
şunları söyledi: “Bugün ihracatçı olarak minimum yüzde 25 faizle kredi alırken
faizi kesilip veriliyor. Yüzde 32’lere varan bir faiz oranıyla karşı karşıya
kalıyoruz. Kredi maliyetleri çok yüksek. Krediye ulaşım imkanları çok ciddi
şekilde açılması lazım. Reytingi olan firmalar zaten bu kredilere ulaşabiliyor.
Devletin mutlaka firmaları, farklı şekilde destekleyip krediye ulaşım imkanları
yaratması lazım. Minimum 1 yıl geri ödemesiz olacak şekilde organize edilmesi
lazım. Düzenlemelerin somut bir şekle bürünmesi lazım.”
Alican Duran: Teoriyi uygulamada görmek lazım
BDDK’nın kararını
piyasalar açısından olumlu bir adım olarak yorumlayan Kağıt Karton Ambalaj
Sanayicileri Derneği (KASAD) Başkanı Alican Duran, “Hangi şirketler muaf
tutulacak, hangi kısıtlamalar kalkacak pratikte bunları görmemiz lazım. İyi
niyetli bir uygulama olduğu kesin ama teorideki düzenlemeleri sahada da
görmemiz lazım” dedi. Teorideki iyi niyeti uygulamada da aynı şekilde görmek
istediklerini dile getiren Duran, “Çok fazla regülasyon yapılıyor ama bunların
uygulamasını tam olarak göremedik. Yansımalarını 2024’te görmeyi umuyoruz” diye
konuştu.
Mustafa Balkuv: Kredide ödenebilir maliyetler olmalı
Yaklaşık 13 aydır
ihracatta kayıp veren triko sektöründe de finansmanla ilgili sıkıntılar
yaşanırken Triko Sanayicileri Derneği (TRİSAD) Başkanı Mustafa Balkuv, yeni
düzenlemeyi ‘uygulamada görmemiz lazım’ şeklinde yorumladı.
“Düzenlemelerle birçok şey vaat ediliyor ama ulaşılması
mümkün olmuyor” diyen Balkuv, şunları söyledi: “Şirketler ayakta kalmak uğruna
zararına çalışıyor. Şirket kapatmak da daraltmak da kolay değil ciddi maliyeti
var. Yani şirketlerin ne kapatmaya ne daralmaya gücünün kalmadığı bir dönem
yaşıyoruz. Her şeye rağmen üretmek, ayakta kalmak gayreti içerisindeler. Hal
böyleyken 10 lira borcu varsa şirket para kazanmaya devam etmek adına 10 lira
daha borç alıyor.
Borç 20 lira oluyor. Hiçbir ticari kuruluşun para
kazanmadan 13 ayakta kalması mümkün değil.” Türkiye’nin üretim ve ihracata en
fazla ihtiyacı olan bir dönem yaşadığını vurgulayan Balkuv, bunun için de
ihracatçıları daha uygun maliyetli kredilerle desteklenmesi gerektiğini
belirtti. Sanayicinin alacağı kredilerle borcun üzerine borç ekleyeceğini dile
getiren Balkuv, bu nedenle ödenebilir maliyetlerle kredi açılması gerekliliğine
işaret etti.
Vehbi Canpolat: Döviz kısıtlaması ihracatçı için makul
değil
İşletmelerin
yabancı para nakdi varlıklarının TL karşılığının 10 milyon TL’nin üzerinde
olması durumunda kredi kullanma kısıtlamasının ihracatçı açısından şartları
karşılamadığını söyleyen Türkiye Tekstil Terbiye Sanayicileri Derneği (TTTSD)
Başkanı Vehbi Canpolat, bu kısıtlamanın krediye erişimin önünü tıkadığını
belirtti.
Canpolat, “Örneğin firma olarak yaklaşık 80 milyon
dolarlık yatırım yapıyorum ve bunun 40-50 milyon doları yurtdışından geliyor.
Buna ‘senin 10 milyon doların var kredi veremem’ diyemezsin. Biz ana hammaddede
dışa bağımlı bir ülkeyiz. Dış ticarete çalışan her firmanın hesabında 10 milyon
TL’yi aşan döviz bulunur” dedi.
BİHA